02. Wprowadzenie do baz danych

Pytanie: Jak przed erą komputerów wyglądały bazy danych?
Odpowiedź: Dane były przechowywane w formie dokumentów papierowych składowanych w archiwach.

Pytanie: Czy po wejściu do użytku komputerów komputerowych baz danych, zaniechano składowania dokumentów w formie papierowej?
Odpowiedź: Nie.

Pytanie: Dlaczego nie zaprzestano składować dokumentów papierowych w archiwach?
Odpowiedź: Wbrew pozorom papier jest bardziej trwałym nośnikiem od różnorakich nośników komputerowych, czy to dyski twarde, pamięci FLASH, taśmy magnetyczne albo nośniki optyczne. Zauważcie, że wszystkie umowy, które podpisujecie są podpisywane na papierze i jedną kopię dostajecie Wy, a drugą przechowuje w archiwum instytucja, osoba z którą to podpisaliście umowę. Dopiero później, w niektórych przypadkach wcześniej, jest ta informacje wprowadzana do komputerowej bazy danych.

Pytanie: To w takim razie co dają nam komputerowe bazy danych?
Odpowiedź: Komputerowe bazy danych dają nam możliwość szybkiego przeszukiwania takiej bazy danych, wybierania interesujących nas informacji, pozwalają na łatwe wykonywanie obliczeń, szybkie porządkowanie danych. Kolejną zaletą jest możliwość przechowywania dużych ilości danych na małej powierzchni.

Pytanie: A czy komputerowe bazy danych mają jakieś wady?
Odpowiedź: Tak. Jedną z wad komputerowych baz danych jest ich stosunkowo mały rozmiar. Chodzi mianowicie o możliwość wykradzenia źle lub słabo zabezpieczonych danych. Kiedyś zapewne słyszeliście o wykradzeniu danych setek a nawet tysięcy klientów jakiejś firmy. Ukraść archiwum składające się tysięcy segregatorów już nie jest takie łatwe i szybkie. Jedynym wyjściem jest dobrze zabezpieczyć dostęp do takiej bazy. Polecam czytać portal niebezpiecznik.pl, który informuje czytelników o nowych zagrożeniach czyhających w Internecie, opisuje je i podpowiada jak się przed nimi uchronić lub co zrobić jeżeli padliśmy ich ofiarą. Piszą również o wyciekach danych klientów firm / instytucji, czyli kradzieży danych.

Definicja: Co to jest baza danych?
Baza danych to zbiór wzajemnie powiązanych i uporządkowanych danych z określonej dziedziny tematycznej zorganizowany w sposób ułatwiający do nich dostęp.

Definicja: Co to jest system zarządzania bazą danych?
System zarządzania bazą danych jest to program zarządzający danymi w bazie danych.

Typy SZBD: Większość obecnie spotykanych systemów działa w trybie klient – serwer, gdzie baza danych jest udostępniania klientom przez SZBD będący serwerem. Serwer bazy danych może udostępniać dane klientom bezpośrednio lub poprzez inny serwer, np. poprzez serwer WWW lub serwer aplikacji.Istnieją również SZBD bez podziału na klienta i serwer i nie muszą być współdzielone przez wielu użytkowników jednocześnie. Takim SZBD jest Microsoft Access.

Najważniejsze zadania SZBD:

  • zapewnienie integralności i bezpieczeństwa danych,
  • odtworzenie zawartości bazy danych po awarii,
  • dostęp do danych poprzez język zapytań,
  • autoryzacja dostępu do danych,

Definicja: Co to jest system bazy danych?
System bazy danych jest to baza danych i system zarządzania bazą danych.

U podstaw konstruowania bazy danych leży założenie, że użytkownik, dla którego ta baza jest przeznaczona, nie musi być specjalistą z dziedziny baz danych. Może nawet w ogóle ich nie znać. Mimo to powinien bez problemów radzić sobie z obsługą zaprojektowanej bazy danych. Aby było to możliwe, podstawą tworzonej bazy musi yć solidny projekt określający potrzeby użytkownika dotyczące gromadzenia, przechowywania, przetwarzania danych oraz definiujący czynności składające się na obsługę bazy danych.

Zadanie: Podaj przykłady możliwych zastosowań bazy danych.
Odpowiedź: sklepy internetowe, rejestr PESEL, rejestr pacjentów, rejestr skazanych, ewidencja uczniów szkoły, rezerwacje w hotelach, rezerwacje miejsc w samolotach, sprzedaż biletów na miejsca w kinie, katalog biblioteczny, obsługa magazynów, książka telefoniczna.

Systemy o architekturze klient – serwer to m.in.: PostgreSQL, Oracle, MySQL, Microsoft SQL Server, MariaDB.

Istnieją również SZBD bez podziału na klienta i serwer i nie muszą być współdzielone przez wielu użytkowników jednocześnie. Takim SZBD jest Microsoft Access.